Skrzyżowanie Kultur w Warszawie

W programie tegorocznej, 18. edycji Festiwalu Skrzyżowanie Kultur, tradycyjnie już pojawią się zespoły z różnych kontynentów naszego globu. Zobaczymy artystów z Włoch, Grecji, Białorusi, Ukrainy, Estonii, a także Mali czy Korei Płd. Nie zabraknie również akcentów polskich. Tę mieszankę kultur będzie można zobaczyć w Teatrze Dramatycznym  od 9 do 11 września 2022 roku.

Podczas koncertu inaugurującego wystąpi pochodząca z południa Włoch Maria Mazzotta, która dała się poznać włoskiej i międzynarodowej publiczności jako jeden z wiodących głosów Canzioniere Grecanico Salentino, słynnej grupy wykonującej współczesną pizzicę. Podczas 15-letniej kariery z zespołem nagrała sześć płyt i wystąpiła na najważniejszych festiwalach world music na świecie. Ekspresja wokalna i sceniczna Marii Mazzotty jest niepowtarzalna, a jej głos jest narzędziem wzbudzania skrajnych uczuć– od ekstatycznej radości, przez głęboki smutek, do szaleństwa.  Drugim wykonawcą tego wieczoru będzie wirtuoz liry – Stelios Petrakisz kwartetem. W swoim repertuarze muzycy wykonują wyraziste i żywe melodie, transowe taneczne rytmy, epickie pieśni i lamenty, dumnie prezentując muzyczne tradycje rodzinnej wyspy, poprzez oryginalne melodie i własne kompozycje utrzymane w stylu muzyki kreteńskiej. 

Drugi dzień Festiwalu rozpocznie Yegor Zabelov, białoruski muzyk, uciekinier z Mińska, który zaczął grać na akordeonie jako siedmiolatek, a później studiował ten instrument w Wyższej Szkole Muzycznej. Dość szybko jednak związał się ze sceną alternatywną i zaczął tworzyć własne kompozycje. Popularność zyskał dzięki założonym przez siebie zespołom Gurzuf i Yegor Zabelov Trio, z którymi koncertował w całej Europie. Spora część jego dorobku artystycznego związana jest z Polską – współpracował m.in. z Włodzimierzem „Kiniorem” Kiniorskim i Lao Che, tworzył muzykę do spektakli teatralnych i niemych filmów. Muzykę Yegora Zabelova można określić jako połączenie akordeonowej neoklasyki, awangardy, jazzu, noise’u i minimal music – to hipnotyczne, wzbogacone elektroniką połączenie wybrzmiewa mocno i wyraziście. Wraz z Yegorem gościnnie wystąpi Daria Kosiek – jedno z najciekawszych objawień polskiej sceny folkowej ostatnich lat, wokalistka obsypanego nagrodami tria Wernyhora z Sanoka. To projekt przygotowany specjalnie dla Festiwalu, będący muzycznym komentarzem dotyczącym sytuacji w Ukrainie, a także kwestii łamania praw człowieka i aspiracji wolnościowych społeczeństwa białoruskiego. Zabrzmi mocny i wspólny głos artystów o wschodnich korzeniach, których łączy zamiłowanie i współczesne odczytywanie tradycji. To spotkanie na niwie kultury, ukazujące istotę dialogu, potrzebę wzajemnego szacunku i porozumienia.

Daria pochodzi z rodziny bojkowskiej, wychowała się w Białym Borze, dużym skupisku ludności pochodzenia ukraińskiego na Pomorzu Zachodnim. Jako kolejny w tym dniu zaprezentuje się Dakh Daughters, jedyny w swoim rodzaju muzyczno-eksperymentalny kabaret, freak show na pograniczu teatru i muzyki, atmosfera francuskiego salonu, w którym  Mireille Mathieu śpiewając ukraińskie melodie zaprzyjaźnia się z Marilynem Mansonem, a The Tiger Lillies z CocoRosie. Intelektualna i kreatywna rozrywka, na pierwszym miejscu stawiająca miłość, wolność i piękno. Wszechstronne artystki grają na kilkunastu instrumentach, śpiewają w kilku językach i ukraińskich dialektach sięgając często po tradycyjne melodie, korzystają z tekstów od Szekspira i Szewczenki po Bukowskiego i Shaggy’ego. Ich znakiem rozpoznawczym są pomalowane na biało twarze, ciemne oczy i krwistoczerwone usta, niczym u postaci z niemych filmów. Sobotni koncert zakończy występ Les Amazones d'Afrique, muzyczny i wojowniczy projekt zbudowany wokół mariażu tradycyjnych zachodnioafrykańskich kultur ze współczesnymi brzmieniami dubu, bluesa, funku czy popu. Amazonki Afryki jednoczą się, aby poprzez muzykę stanąć do walki o prawa kobiet i dziewcząt.

W ostatnim dniu Festiwalu na scenie Teatru Dramatycznego pojawi się Kapela Maliszów, pochodząca z Męciny Małej, malowniczej wioski w Beskidzie Niskim, niegdyś na granicy osadnictwa polskiego i rusińskiego. Kapelę Maliszów założył multiinstrumentalista i twórca instrumentów Jan Malisz wraz z rodziną. Poza instrumentami rodzinnymi, skrzypcami i barabanem, muzycy grają też na instrumentach wykonanych przez Jana w jego pracowni, w której oprócz skrzypiec i bębnów powstają także liry korbowe, nyckelharpy i moraharpy. Kapela Maliszów początkowo grała muzykę swoich rodzinnych okolic, jednak ważnym impulsem dla ich twórczości stały się mazurki z centralnej Polski. Charakterystyczny styl kapeli łączy bardzo archaiczne granie z dużą dozą wolności i dialogu ze współczesnością. Po występie Kapeli Maliszów scenę opanuje Mari Kalkun, jedna z wiodących postaci współczesnej estońskiej sceny folkowej, która łączy muzykę korzeni z osobistą wypowiedzią i innowacyjnym pisaniem piosenek. Jej teksty w języku estońskim i Võro zagłębiają się w relacje między człowiekiem, życiem i naturą. Festiwal zakończy koncert Gyeonggi Sinawi Orchestra z Korei Płd. GSO stawia na sztukę interdyscyplinarną – wychodząc naprzeciw współczesnemu słuchaczowi łączy tradycyjne i nowoczesne sposoby wykonywania muzyki koreańskiej z innymi formami sztuki naszych czasów, wplatając często elementy muzyki zachodniej. W zespole można usłyszeć m.in. instrumenty tradycyjnie używane w muzyce Sinawi: flety haegeum i daegeum, obój piri, bębny janggu i buk, a także charakterystyczne dla muzyki koreańskiej cytry gayageum i geomungo. W skład GSO wchodzi również zespół wokalny, wykonujący przede wszystkim minyo – pieśni ludowe.

Panel poświęcony będzie problematyce wielokulturowości jako społecznemu doświadczeniu dzisiejszej Warszawy. Stolica od wielu lat przyciąga przybyszów z krajów i regionów geograficznie i kulturowo bliskich Polsce (Ukraina, Białoruś), jak również bardzo odległych (Wietnam, Chiny, Czeczenia, kraje Afryki, państwa arabskie). Pojawiają się pytania o to czy, i na ile największe miasto w Polsce jest otwarte na innych i co dziś znaczy podział na swoich i obcych. W panelu dyskusyjnym udział wezmą również dr Marta Pietrusińska, prof. dr hab. Waldemar Kuligowski, Witek Hebanowski oraz Maciej Szajkowski.